Sprekers & Thema’s

1. Spanning tussen participatie en politiek | drs. Corniel van Leeuwen, managing raadgevend adviseur bij GovernEUR, Dr. Mike Duijn, senioronderzoek bij GovernEUR en bij de vakgroep Bestuurskunde van de Erasmus Universiteit Rotterdam

Participatie en politiek gaan niet vanzelf goed samen. Hedendaagse participatieprocessen escaleren regelmatig in politiek gevoelige processen. Andersom ervaren politici en bestuurders een spanning tussen hun besluitvormende rol en het extern gevoerde participatieproces. In deze workshop verkennen we deze spanningen en mogelijke oplossingsrichting op basis van onderzoeken naar participatieprocessen.

Klik hier voor de presentatie   Participatie & Politiek

2. Participatie en democratie in de warmtetransitie | Merel Ooms, Saskia Buitelaar (Platform31), Sible Schöne (Hier Opgewekt) en Shannon Spruit (TU Delft)

Overheden, bewoners, energiebedrijven en vele anderen werken samen om alle Nederlandse wijken in 2050 aardgasvrij te krijgen. Er is echter nog veel onduidelijkheid over hoe het besluitvormingsproces over wat de vervangende warmtebron voor aardgas gaat worden in welke wijk eruit gaat zien, en wie daarin welke rol en verantwoordelijkheid heeft.

Klik hier voor de presentatie   Participatie & Politiek

3. Polariseren om te leren: Deep Democracy volgens de Lewis-methode | Sara Huang van Bureau Twist

Heeft u weleens stilgestaan bij wat uw natuurlijke reactie is wanneer er een meningsverschil is? En hoe die reactie uw interactie met anderen beïnvloedt? Hoe maken we ruimte voor afwijkende ideeën, ook wanneer deze pijnlijk zijn om te horen? In deze workshop maken we kennis met en proeven we aan gespreksmethoden van de Lewis-methode van Deep Democracy.

Klik hier voor de presentatie   Participatie & Samenleving

4. Zienswijzenprocedure: verplicht nummer of prachtige kans? | Marieke Pikart-van den Berg, coördinator zienswijzenteam ministerie IenW en Sanne Akerboom, onderzoeker Universiteit Utrecht

De wettelijke zienswijzenprocedure wordt door beleidsmakers en projectmedewerkers nog weleens ervaren als een verplicht nummer. ‘We doen het omdat het moet, maar we willen er vooral geen last van hebben.’ In deze workshop verkennen we deze vragen en zoeken we naar oplossingen. Dit doen we vanuit twee invalshoeken: de wetenschap en de praktijk.

Klik hier voor de presentatie   Participatie & Samenleving

5. ‘Participatie maakt meer kapot dan je lief is’ | René Cuperus, columnist en adviseur van het samenwerkingsprogramma Democratie in Actie

Is participatie wel echt een feest voor de (lokale) democratie? Overal in het land poppen burgerinitiatieven, G1000-trajecten en challenges uit de grond. Vaak wordt verondersteld dat ze vooral een verrijking zijn van onze meervoudige democratie. Maar representeren deze initiatieven ook echt een brede groep inwoners? Een onderhoudend college over de keerzijde van participatie in de (lokale) democratie.

   Participatie & Samenleving

6. Right to Challenge: de overheid uitgedaagd! | Hans Cok, projectleider Right to Challenge bij Democratie in Actie

Het Right to Challenge is hot in Nederland. In het hele land dagen actieve inwoners de overheid uit om taken over te nemen.  Wat zo simpel klinkt is in de praktijk vaak een zoektocht door een web van overheidsregels.
Leer meer over de succes- en faalfactoren van het Right to Challenge, vanuit zowel inwoner- als overheidsperspectief. Formuleer uw eigen Challenge!

Klik hier voor de presentatie   Participatie & Samenleving

7. Kabaal langs de Waal, hoe participatie bij Varik-Heesselt een verrassende wending kreeg | Hans Brouwer, programmamanager / riviertakmanager (RvR) Rijkswaterstaat

In het project Varik Heeselt werd het participatieproces doorlopend doorkruist met acties en interacties van veelal tegenstanders. De vereniging Waalzinnig heeft samen met andere actoren allerlei acties ondernomen om steun te krijgen voor hun weerstand tegen de hoogwatergeul. In deze workshop worden aanbevelingen en handelingsperspectieven met één van de spelers besproken en samen met de deelnemers lessen getrokken voor andere dossiers (Klimaat, PAS etc).

Klik hier voor de presentatie   Participatie & Vakmanschap

8. Ontdek jouw sturingsstijl! | Jitske van Popering, onderzoeker bij GovernEUR en bij de vakgroep Bestuurskunde van de Erasmus Universiteit Rotterdam

Welke houding in participatieprocessen past ambtenaren het beste? Aan de hand van 24 stellingen over de relatie tussen gemeente en bewoners gaan we het gesprek aan. Eerst gaat u individueel aan de slag om uw sturingsstijl te ontdekken. Vervolgens vergelijken we dit met profielen uit een wetenschappelijk onderzoek naar sturingsstijlen.

   Participatie & Vakmanschap

9. Van hoofd naar hart – een verhalende reis | Miranda Mulder, beleidsadviseur communicatie & adviseur overheidsparticipatie bij de gemeente Borne en CommunicatieFilosoof

De overheid is voor veel mensen een afstandelijk instituut. Toch werken er bevlogen en betrokken mensen. Veel taken en werkzaamheden voeren we uit vanuit het hoofd, de rede, het ‘blauwe denken’, maar de samenleving vraagt soms om een werkwijze die meer vanuit het hart komt. Maar kan dat zomaar? Lopen we dan geen risico’s? Deze workshop neemt u mee op een verhalende reis.

   Participatie & Vakmanschap

10. De vijf gouden regels voor het creëren van ruimte |Hennie Mones, Ananda Buesink en John Botter van het Kadaster

Een omgeving waar iedere vierkante meter al een bestemming heeft, vraagt om slim omgaan met ruimte en belangen. Deze workshop laat u kennismaken met een werkmethode die inzicht geeft in de kansen en knelpunten in een gebied, en die de haalbaarheid en betaalbaarheid van een plan zichtbaar maakt.

   Participatie & Vakmanschap

11. Lokale referenda als democratisch wondermiddel? | dr. Koen van der Krieken MSc, Tilburg University

In steeds meer gemeenten hebben inwoners de mogelijkheid om direct invloed uit te oefenen op de besluitvorming via lokale referenda, ook in het fysieke domein. Inwoners maken ook vaker gebruik van deze mogelijkheid. Wat zijn de kansen en uitdagingen van deze lokale referenda? Waarmee dien je rekening te houden bij het organiseren en inrichten van een lokaal referendum? In deze workshop leert u meer over het wel en wee van de lokale referendumpraktijk in Nederland. Ook krijgt u praktische tips mee voor het inrichten van een referendum.

   Participatie & Politiek

1. ‘TED Talk-carrousel’!

De sprekers in deze filmpjes geven ‘de presentatie van hun leven’ over hun expertisegebied, een bepaald project of een idee waarvan zij vinden dat het verspreid moet worden. Het zijn  geen gewone presentaties, maar sprankelende en inspirerende betogen. Bekijk de filmpjes, laat u uitdagen en ga in gesprek met elkaar.

Wat kunt u verwachten?: ‘Let’s talk about power’, ‘Van burgerkracht naar gemeenschapskracht’,  ‘Samenwerken met inwoners in het Groningse aardbevingsgebied’ en ‘Lessen uit participatie van RWS en Prorail’

   Participatie & Politiek, Participatie & Samenleving, Participatie & Vakmanschap

2. Keihard dromen met bedrijven | Frans Verhaaren, voormalig organisatieadviseur en Menko Wiersema, regiocoördinator provincie Zuid Holland

Al dat gepolder is wel een erg slappe vorm van participatie zeg. In deze workshop staat een radicále vorm van participatie tussen overheid en bedrijven centraal. In de praktijk bewezen, met ongekend succes. En de sleutel? Keihard dromen en keihard werken hand in hand laten gaan. Voor direct tástbaar maatschappelijk resultaat. De deelnemers aan deze workshop worden uitgedaagd om actief te participeren en het vraagstuk met elkaar verder te brengen.

   Participatie & Vakmanschap

3. Participatie in de Omgevingswet: ParticiParty? (90 min ronde  2 en 3) | Esther Pastoors, communicatie- en participatieadviseur bij het ministerie van BZK en Skadi van Renooij, lid van het schrijfteam Omgevingsregeling

‘We vragen actief om de input van betrokkenen’, staat in veel nota’s. Als het management of het bestuur hiermee instemt is dus besloten tot participatie en is het zicht op een happy end ontstaan. Toch? Eenmaal onderweg in een participatietraject blijken beelden en verwachtingen niet altijd hetzelfde te zijn. Hoe geef je een participatieproces vorm?

   Participatie & Politiek

4. DemoCrazy! | Ferenc van Damme, communicatiestrateeg en beleidsontwikkelaar bij Studio Vers Bestuur van de provincie Overijssel

Steeds minder mensen voelen zich vertegenwoordigd door besturen, raden, instituten en overheden. Conventioneel communiceren en het betrekken van de usual suspects levert minder en minder op, dat is duidelijk. Maar wat werkt er dan wel? Ga samen op zoek naar échte dialoog in een gefragmenteerde, gepolariseerde ik-wereld, op weg naar een vitale, samenredzame ‘doe-democratie’!

Klik hier voor de presentatie   Participatie & Politiek

5. Verbindingen tussen representatieve en participatieve democratie | Boudewijn Steur, programmamanager Versterking Democratie en Bestuur bij het ministerie van BZK

In deze workshop wordt ingegaan op de vraag op welke wijze verbindingen gelegd kunnen worden tussen de representatieve en participatieve democratie. Daarbij wordt het dominante beeld gekanteld dat representatieve en participatie tegenover elkaar staan, maar juist in elkaars verlengde liggen.

   Participatie & Politiek

6. Omgaan met onverwachte wendingen | Dr.Ir. Beitske Boonstra, wetenschappelijk onderzoeker aan de Universiteit van Gent en onderzoeks- en adviesbureau BecomingPlanner, Jette Schneider, begeleider van co-creatie en dynamisch management binnen de podiumkunsten, Dr. Mike Duijn, senioronderzoek bij GovernEUR en bij de vakgroep Bestuurskunde van de Erasmus Universiteit Rotterdam

Een participatieproces is complex en zit vol onverwachte wendingen. Plotselinge weerstand, een bewonersinitiatief, een partij die van gedachten verandert… Onvoorziene, maar belangrijke gebeurtenissen. Hoe ga je daar als procesbegeleider mee om? In deze workshop vergelijken we participatie en dansimprovisatie.

   Participatie & Samenleving

7. Beloof niks, vraag alles. Verbeelding en ruimtelijk ontwerp in participatieprocessen | Enno Zuidema, hoofd stedenbouw bij architectenbureau MVRDV

Stel, je mag je hele dorp opnieuw opbouwen. Hoe zou het er dan uitzien? Over die vraag denkt het Groningse Overschild, middenin het aardbevingsgebied, na. Enno Zuidema begeleidde de inwoners bij het ontwerpen en bouwen van hun toekomstige dorp.  In deze workshop krijgt u meer inzicht in participatie bij veranderingen in de leefomgeving aan de hand van  instrumenten en situaties.

   Participatie & Samenleving

8. De middengroepen betrekken bij aardgasvrije wijken | Kirsten Notten van Buurtwarmte – Energie Samen

Hoe betrekken we de middengroepen bij de aardgasvrije wijken? Nu de klimaattransitie in een versnelling komt, is dat een dringende vraag.  De energiecoöperaties en -initiatieven ontwikkelen zich als de nieuwe commons waar gebruikers samen het lokaal eigendom van energie regelen. Hoe dat in zijn werk gaat, zullen we in de workshop met u delen.

Klik hier voor de presentatie   Participatie & Samenleving

9. In gesprek met emotionele burgers: hoe doe ik dat? (90 min ronde 2 en 3) | Liset Verschoore, Suzanne Plugge en Mahnaz Sarikhani (directie Participatie, ministerie van IenW

Als participatieprofessional krijgt u in uw projecten regelmatig te maken met gefrustreerde, boze of bezorgde mensen. Zeker als een project van invloed is op hun directe leefomgeving. In de workshop speelt u samen met twee acteurs realistische situaties uit de luchtvaartpraktijk van het ministerie en uw eigen werkpraktijk na.

   Participatie & Samenleving

10. Het geheim van overtuigend luisteren (90 min ronde 2 en 3) | Maaike de Beer en Femke van Bree, secretarissen Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving (OFL)

In deze workshop wordt u meegenomen in de wereld van het innovatielab van Voor de Oogst van Morgen. Hier staat alles in het teken van onderzoeken, uitproberen en observeren. In het lab wordt gebruikgemaakt van de veranderaanpak van Theory U en het 4Returns-model van Commonland. Ervaar enkele werkvormen om te leren luisteren en reflecteren met als doel beter samenwerken.

Klik hier voor de presentatie Participatie & Vakmanschap

11. Hoe ontwikkel je een vakgebied? De wetenschap over succesvolle participatie | Tom Radstaak, adviseur Directie Participatie ministerie IenW, Felix Wolf adviseur Participatie | secretaris Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving (OFL), drs. Vivian Visser, promovendus aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, Arwin van Buuren, hoogleraar Bestuurskunde Erasmus Universiteit Rotterdam

De worstelingen met participatie zijn vaak het onderwerp van wetenschappelijke studies. Wat weten we vanuit de wetenschap over succesvolle participatie? Tijdens de workshop presenteren we deze kennisbasis op basis van een literatuuronderzoek. Op basis hiervan gaan we met elkaar aan de slag met een kennisagenda participatie.

   Participatie & Vakmanschap

1. Lokaal of nationaal? Vraag het de burgemeester! | Job Cohen, Wobine Buijs (voorzitters Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving) en Victoria Dekker en Mieke Visch (secretarissen Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving, OFL, en moderatoren)

In deze workshop gaat u in gesprek met twee voorzitters van het Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving die werk(t)en als burgemeester over de verschillen tussen participatie op nationaal en lokaal niveau. Hoe werkt nationaal beleid door op lokale schaal? Is er verschil tussen de Randstad en de regio?

   Participatie & Politiek

1. ‘TED Talk-carrousel’!

De sprekers in deze filmpjes geven ‘de presentatie van hun leven’ over hun expertisegebied, een bepaald project of een idee waarvan zij vinden dat het verspreid moet worden. Het zijn  geen gewone presentaties, maar sprankelende en inspirerende betogen. Bekijk de filmpjes, laat u uitdagen en ga in gesprek met elkaar.

Wat kunt u verwachten?: ‘Let’s talk about power’, ‘Van burgerkracht naar gemeenschapskracht’,  ‘Samenwerken met inwoners in het Groningse aardbevingsgebied’ en ‘Lessen uit participatie van RWS en Prorail’

2. Participatie in de Omgevingswet: ParticiParty? (90 min ronde 2 en 3) | Esther Pastoors, communicatie- en participatieadviseur bij het ministerie van BZK en Skadi van Renooij, lid van het schrijfteam Omgevingsregeling

‘We vragen actief om de input van betrokkenen’, staat in veel nota’s. Als het management of het bestuur hiermee instemt is dus besloten tot participatie en is het zicht op een happy end ontstaan. Toch? Eenmaal onderweg in een participatietraject blijken beelden en verwachtingen niet altijd hetzelfde te zijn. Hoe geef je een participatieproces vorm?

Klik hier voor de presentatie   Participatie & Politiek

3. Een goed begin is het halve werk: onderzoeksrapport Nationale ombudsman | bureau Nationale ombudsman

Begin oktober kwam het onderzoek naar rijksbrede infrastructurele projecten uit: ‘Een goed begin is het halve werk’. In dit rapport formuleert de Nationale ombudsman randvoorwaarden die de overheid ondersteunen om een goed begin te maken met een infrastructureel rijksproject. Tijdens de workshop vertellen de onderzoekers over hun bevindingen. Centrale vraag: hoe kun je rekening houden met de diversiteit van burgers?

   Participatie & Samenleving

4. Systeemwereld vs Leefwereld; hoe organisatieopstellingen kunnen verbinden | Paul Koetsier, senior adviseur bij BMC en Ietze Oostinga, senior programmamanager burgerparticipatie gemeente Apeldoorn

Een workshop over het grote gat dat tussen de goede bedoelingen van de mens (inwoner en ondernemer) en die van de overheid als systeem zit. Praktijk en wetenschap raken elkaar door het toepassen van een veranderkundige methode die vastlopende patronen tussen systeem en mens doorbreken.

   Participatie & Samenleving

5. In gesprek met emotionele burgers: hoe doe ik dat? (90 min ronde 2 en 3) | Liset Verschoore, Suzanne Plugge en Mahnaz Sarikhani (directie Participatie, ministerie van IenW

Als participatieprofessional krijgt u in uw projecten regelmatig te maken met gefrustreerde, boze of bezorgde mensen. Zeker als een project van invloed is op hun directe leefomgeving. In de workshop speelt u samen met twee acteurs realistische situaties uit de luchtvaartpraktijk van het ministerie en uw eigen werkpraktijk na.

   Participatie & Samenleving

6. Lokale digitale democratie #hoedan? | Paul Diederen, Rathenau Instituut, Koos Steenbergen, ministerie van BZK

Bewoners willen graag meer directe invloed op politiek en besluitvorming. En gemeenten zoeken juist naar manieren om meeMiker mensen bij de democratie te betrekken. Is dit op een goede manier online te regelen? In de workshop van het Rathenau Instituut en het Ministerie van Binnenlandse Zaken ontdekt u welke digitale participatietools er zijn.

Klik hier voor de presentatie   Participatie & Politiek

7. Hoe ervaren zij aardgasvrij? Onderzoek onder wooneigenaren. | Anja Steenbekkers, Sociaal Cultureel Planbureau

Een presentatie van de bevindingen van het kwalitatieve onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) onder woningeigenaren over hoe zij de transitie naar aardgasvrij wonen ervaren. In het onderzoek stonden drie vragen centraal: hoe staan woningeigenaren tegenover het kabinetsbesluit om aardgas uit de gebouwde omgeving te bannen? Hoe ervaart men deze transitie tot dusver? En hoe kijkt men aan tegen een aardgasvrije toekomst?

   Participatie & Samenleving

8. Het geheim van overtuigend luisteren (90 min ronde 2 en 3) | Maaike de Beer en Femke van Bree, secretarissen Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving

In deze workshop van 90 minuten (ronde 2 en 3) wordt u meegenomen in de wereld van het innovatielab van Voor de Oogst van Morgen. Hier staat alles in het teken van onderzoeken, uitproberen en observeren. In het lab wordt gebruikgemaakt van de veranderaanpak van Theory U en het 4Returns-model van Commonland. Ervaar enkele werkvormen om te leren luisteren en reflecteren met als doel beter samenwerken.

   Participatie & Vakmanschap

9. Lessen uit onderhandelingen over een Noordzeeakkoord | Floris van Hest (Stichting de Noordzee), Pim Visser (VisNed) en Friso Coumou (Manager Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving, OFL)

Transities op het terrein van voedsel, energie en natuur botsen enerzijds met elkaar vanwege ruimteclaims. Anderzijds is er wellicht juist winst te halen. Het Noordzeeoverleg (NZO) is een poging van de rijksoverheid en maatschappelijke partijen om anders met elkaar te werken. De ervaringen in het NZO bevatten interessante lessen en inzichten voor samenwerkingsprocessen tussen Rijk en stakeholders.

   Participatie & Vakmanschap

10. De kracht van reflectie | Geraldien Kok, Adviseur leren in het werk, directie Participatie, Ministerie IenW

Als professional werk je aan complexe vraagstukken, in wisselende samenwerkingsverbanden. Als het bij u altijd volgens plan gaat, laat het ons weten: dan bent u de enige! Voor alle anderen geldt dat je je vakmanschap effectiever maakt door geregeld te reflecteren op je gedrag, motieven, belangen en waarden; het liefst samen met anderen. In deze workshop ervaart u een vorm van reflectie die zicht geeft op uw eigen effectieve gedrag.

   Participatie & Vakmanschap

11. Wees erbij: gedragsverandering richting Aardgasvrij! | Sylvia Breukers, Duneworks

Een participatieve wijkaanpak om de aardgasvrij-transitie op gang brengen hangt samen met de mogelijkheden van mensen om hun gedrag te veranderen. Maar hoe eigenlijk? En wat betekent dat voor de wijkaanpak en participatie daarin? Een aantal verschillende sociaalwetenschappelijke perspectieven passeren de revue om vast te stellen hoe deze ons kunnen helpen bij dit vraagstuk.

Klik hier voor de presentatie   Participatie & Vakmanschap

12. Publieke bricoleurs: ambtelijke vakmensen op raakvlak van organisatie en omgeving | prof. Dr. Frank Hendriks, hoogleraar vergelijkende bestuurskunde, en dr. Merlijn van Hulst,  universitair hoofddocent, Universiteit Tilburg

Ambtenaren hebben in de participatiesamenleving andere vaardigheden, een andere werkhouding en soms meer vrijheid nodig om hun werk goed te kunnen doen. Dat blijkt uit onderzoek van Tilburg University in zes gemeenten. Deze workshop gaat in op het onderzoek en wat we er van kunnen leren.

   Participatie & Politiek